-
1 integer ring
Математика: целочисленное кольцо -
2 integer ring
мат. -
3 ring
1) кольцо2) окружность; круг3) звон || звонить; звенеть4) кольцевая область; кольцо || кольцевой6) обруч || надевать обруч7) обод; фланец; обойма8) ободок9) телефон. звонок; вызов || посылать вызов10) вчт счётное кольцо; кольцевая схема11) тор12) фланец; хомут; бугель13) ядро•ring over field — мат. кольцо над полем
ring with cancellation — мат. кольцо без делителей нуля
ring with divided powers — мат. кольцо с разделёнными степенями
ring with division — мат. кольцо с делением
ring with divisors of zero — мат. кольцо с делителями нуля
ring with filtration — мат. кольцо с фильтрацией, фильтрованное кольцо
ring with identity — мат. кольцо с единицей
ring with involution — мат. кольцо с инволюцией
ring with maximum condition — мат. кольцо с условием максимальности
ring with minimum condition — мат. кольцо с условием минимальности
ring with operators — мат. кольцо с операторами, операторное кольцо
ring with unit element — мат. кольцо с единицей
ring with unity — мат. кольцо с единицей
ring without divisors of zero — мат. кольцо без делителей нуля
ring without identity — мат. кольцо без единицы
- absolutely flat ring - analytically normal ring - analytically unramified ring - completely reducible ringring without radical — мат. кольцо без радикала
- eye ring- flat cohomology ring - fully primary ring - lattice ordered ring - left hereditary ring - locally decomposable ring - locally factorial ring - locally matrix ring - locally nilpotent ring - locally polynomial ring- mud ring- nil ring- nilpotent ring - projectively trivial ring- rim ring- ring of analytical functions - ring of formal power series - ring of linear transformations - ring of principal ideals - ring of vector functions- ring off- top ring- total quotient ring - totally primary ring - totally reducible ring - weakly regular ring -
4 целочисленное кольцо
integer ring мат.Русско-английский научно-технический словарь Масловского > целочисленное кольцо
-
5 целочисленное кольцо
мат. integer ringБольшой англо-русский и русско-английский словарь > целочисленное кольцо
-
6 целочисленное кольцо
Mathematics: integer ringУниверсальный русско-английский словарь > целочисленное кольцо
-
7 целочисленное умножение
Русско-английский большой базовый словарь > целочисленное умножение
-
8 array
1) решётка; (упорядоченный) массив; периодическая структура; матрица || формировать решётку или (упорядоченный) массив; образовывать периодическую структуру или матрицу3) вчт массив ( однотипных индексированных элементов)4) (прямоугольная) таблица ( элементов); матрица•- array of MOS capacitors
- array of open-ended waveguides
- array of vortices
- array with ECC
- array with parity
- array with rotating parity
- active antenna array - adjustable array
- advanced function array
- aerial array
- antenna array
- antidot array
- association array - bedspring array
- bidimensional array
- billboard array
- binomial array - bubble-domain array
- CCD array
- CCD logic array
- ceramic ball-grid array - channelless gate array
- Chebyshev array
- chip scale ball-grid array
- Chireix-Mesny array
- circular array
- circular grid array
- circular-loop array
- circular-waveguide array
- close spaced antenna array
- CML array
- CMOS transistor array
- coaxial-feed array
- coherent optical array
- collinear array
- column-grid array
- column-steered array
- concentric-ring array
- conformal array
- conformant arrays
- conical antenna array
- continuous linear antenna array
- cophasal array
- cophased array
- corporate-feed array
- correlation array
- Costas array
- Coulmer antenna array
- crosspoint array
- cubical antenna array
- curtain array
- curtain antenna array
- curved array
- cylindrical array
- cylindrical antenna array
- data array
- data processing array
- density-tapered array
- detector array - digital phased array
- diode array
- dipole array
- discrete array - disperse array
- Dolph-Chebyshev array
- Dolph-Chebyshev antenna array
- dot array - dynamic array
- edge enhanced array
- electronically addressed matrix array
- electronically scanned array
- end-fed array
- end-fire array
- end-fire antenna array
- equal-amplitude antenna array
- equally spaced array - feedthrough array - fir-tree array
- fixed-beam array
- flat array
- flexible array
- four-bay array
- four-over-four array
- four-stacked array
- fractal array
- Franklin array
- frequency-controlled array
- frequency-multiplexed array
- frequency-scanned array
- functional array
- fuse-programmable logic array - geometrically addressed matrix array
- glide-slope array
- grating array
- grating-lobe array
- green array
- half-wave spaced array
- helical antenna array
- hemispherically scanned array
- hexagonal antenna array
- hexagonal bubble array - homogeneous antenna array
- horn antenna array
- hydrophone array
- image-storage array
- imaging array
- immutable array
- infrared-detector array
- integer-indexed array
- integrated array
- integrated-curcuit array
- integrating array
- interlaced stacked rhombic array
- ion-implanted array
- isosceles triangular lattice array
- iterative array
- Janus antenna array
- Koomans array
- large aperture array - large-scale integration/discretionary routed-array - linear tapered array
- logic array - log-periodic folded-monopole array
- log-periodic folded-slot array
- longitudinal-slot array
- low-sidelobe array
- magnetic-dot array
- magnetostatic-wave reflecting array
- Marconi-Franklin antenna array
- mask-programmable logic array
- matrix-fed array
- mattress array
- mechanically-scanned array
- memory array
- micro ball-grid array
- micromirror array
- microstrip array
- microvia array
- microvia-based array
- microwave array
- mirrored array
- modulator array
- monopole array
- monopulse array
- MOS array
- multibeam array
- multichip array
- multielement array
- multielement detector array
- multirate systolic array
- mutable array
- N-dimensional array
- nonrectangular array
- nonredundant array
- nonuniformly spaced array
- null-steering array
- oblique triangular lattice array
- one-dimensional array
- optical gate array
- optically fed array - parallel array
- parallel-fed array
- parallel-fed antenna array
- parallel stripe array
- parametric array
- parasitic array
- passive array
- phase array
- phased array
- phase-scanned array
- photodetector array
- photovoltaic solar array
- pin-grid array
- pine-tree array
- planar array
- plastic ball-grid array - pointer array
- point-source array
- processing array - ragged array
- RAID array
- RAID tape array
- random array
- receiving array
- rectangular antenna array
- rectangular grid array
- red array
- redirective array
- redundant arrays of inexpensive disks
- reflector array
- retrodirective array
- ridge-waveguide array
- right triangular lattice array
- ring array
- roll-out solar array
- row-and-column steered array
- row-steered array
- scanned array
- self-phased array
- self-scanned array
- self-steering array
- series-fed array
- shaped Fourier plane photodetector array
- shunt-slot array
- silicon solar array
- slot array
- slotted-waveguide array
- slotted-waveguide antenna array array
- solar array
- solar-cell array
- space fed array
- space-regular array
- space-tapered array
- sparse array
- spherical antenna array
- square lattice bubble array
- SRAM-based field-programmable gate array
- stacked array
- stepped-scanned array
- Sterba antenna array
- Sterba-curtain array
- storage logic array
- stripline array - superdirectional array
- superdirective array
- supergain array
- supergain antenna array
- switched array
- systolic array - thermally addressed matrix array
- thin-film solar array
- thinned array
- three-dimensional array
- tier array
- time-sampled array
- transducer array
- transmissive array
- transmitting array
- traveling-wave array
- traveling-wave antenna array
- triangular array
- triangular grid array
- twin-bay array
- twistor array
- two-dimensional array - unidirectional couplet antenna array
- uniform antenna array
- uniformly spaced array
- universal logic array
- Van Atta array - VLSI array
- wavefront array
- waveguide array
- waveguide slot array
- waveguide slot antenna array -
9 array
1) решётка; (упорядоченный) массив; периодическая структура; матрица || формировать решётку или (упорядоченный) массив; образовывать периодическую структуру или матрицу3) вчт. массив ( однотипных индексированных элементов)4) (прямоугольная) таблица ( элементов); матрица•- active Van Atta array
- adaptive array
- adjustable array
- advanced function array
- aerial array
- antenna array
- antidot array
- array of cores
- array of MOS capacitors
- array of open-ended waveguides
- array of vortices
- array with ECC
- array with parity
- array with rotating parity
- association array
- ball-grid array
- beam-scanning array
- bedspring array
- bidimensional array
- billboard array
- binomial array
- board on chip ball grid array
- broadside array
- bubble-domain array
- CCD array
- CCD logic array
- ceramic ball-grid array
- ceramic pin-grid array
- channeled gate array
- channelless gate array
- Chebyshev array
- chip scale ball-grid array
- Chireix-Mesny array
- circular array
- circular grid array
- circular-loop array
- circular-waveguide array
- close spaced antenna array
- CML array
- CMOS transistor array
- coaxial-feed array
- coherent optical array
- collinear array
- column-grid array
- column-steered array
- concentric-ring array
- conformal array
- conformant arrays
- conical antenna array
- continuous linear antenna array
- cophasal array
- cophased array
- corporate-feed array
- correlation array
- Costas array
- Coulmer antenna array
- crosspoint array
- cubical antenna array
- curtain antenna array
- curtain array
- curved array
- cylindrical antenna array
- cylindrical array
- data array
- data processing array
- density-tapered array
- detector array
- die dimension ball-grid array
- dielectric covered array
- digital phased array
- diode array
- dipole array
- discrete array
- discretionary-routed array
- dislocation array
- disperse array
- Dolph-Chebyshev antenna array
- Dolph-Chebyshev array
- dot array
- double roll-out array
- driven array
- dynamic array
- edge enhanced array
- electronically addressed matrix array
- electronically scanned array
- end-fed array
- end-fire antenna array
- end-fire array
- equal-amplitude antenna array
- equally spaced array
- extended graphics array
- feed array
- feedthrough array
- field-programmable analog array
- field-programmable gate array
- field-programmable logic array
- fine-pitch land-grid array
- finite array
- fir-tree array
- fixed-beam array
- flat array
- flexible array
- four-bay array
- four-over-four array
- four-stacked array
- fractal array
- Franklin array
- frequency-controlled array
- frequency-multiplexed array
- frequency-scanned array
- functional array
- fuse-programmable logic array
- fusible-link logic array
- gate array
- geometrically addressed matrix array
- glide-slope array
- grating array
- grating-lobe array
- green array
- half-wave spaced array
- helical antenna array
- hemispherically scanned array
- hexagonal antenna array
- hexagonal bubble array
- high thermal plastic-ball grid array
- hologram array
- homogeneous antenna array
- horn antenna array
- hydrophone array
- image-storage array
- imaging array
- immutable array
- infrared-detector array
- integer-indexed array
- integrated array
- integrated-circuit array
- integrating array
- interlaced stacked rhombic array
- ion-implanted array
- isosceles triangular lattice array
- iterative array
- Janus antenna array
- Koomans array
- large aperture array
- large aperture seismic array
- large-scale integration array
- large-scale integration/discretionary routed array
- light-emitting-diode array
- linear array
- linear tapered array
- logic array
- log-periodic dipole array
- log-periodic folded-dipole array
- log-periodic folded-monopole array
- log-periodic folded-slot array
- longitudinal-slot array
- low-sidelobe array
- magnetic-dot array
- magnetostatic-wave reflecting array
- Marconi-Franklin antenna array
- mask-programmable logic array
- matrix-fed array
- mattress array
- mechanically-scanned array
- memory array
- micro ball-grid array
- micromirror array
- microstrip array
- microvia array
- microvia-based array
- microwave array
- mirrored array
- modulator array
- monopole array
- monopulse array
- MOS array
- multibeam array
- multichip array
- multielement array
- multielement detector array
- multirate systolic array
- mutable array
- N-dimensional array
- nonrectangular array
- nonredundant array
- nonuniformly spaced array
- null-steering array
- oblique triangular lattice array
- one-dimensional array
- optical gate array
- optically fed array
- organic land-grid array
- pad-grid array
- parallel array
- parallel stripe array
- parallel-fed antenna array
- parallel-fed array
- parametric array
- parasitic array
- passive array
- phase array
- phased array
- phase-scanned array
- photodetector array
- photovoltaic solar array
- pine-tree array
- pin-grid array
- planar array
- plastic ball-grid array
- plastic land-grid array
- plastic pin-grid array
- p-n-junction array
- pointer array
- point-source array
- processing array
- programmable logic array
- radar array
- ragged array
- RAID array
- RAID tape array
- random array
- receiving array
- rectangular antenna array
- rectangular grid array
- red array
- redirective array
- redundant arrays of inexpensive disks
- reflector array
- retrodirective array
- ridge-waveguide array
- right triangular lattice array
- ring array
- roll-out solar array
- row-and-column steered array
- row-steered array
- scanned array
- self-phased array
- self-scanned array
- self-steering array
- series-fed array
- shaped Fourier plane photodetector array
- shunt-slot array
- silicon solar array
- slot array
- slotted-waveguide antenna array
- slotted-waveguide array
- solar array
- solar-cell array
- space fed array
- space-regular array
- space-tapered array
- sparse array
- spherical antenna array
- square lattice bubble array
- SRAM-based field-programmable gate array
- stacked array
- stepped-scanned array
- Sterba antenna array
- Sterba-curtain array
- storage logic array
- stripline array
- super extended graphics array
- super video graphics array
- superconducting array
- superdirectional array
- superdirective array
- supergain antenna array
- supergain array
- switched array
- systolic array
- tape-ball grid array
- tapered array
- thermally addressed matrix array
- thin-film solar array
- thinned array
- three-dimensional array
- tier array
- time-sampled array
- transducer array
- transmissive array
- transmitting array
- traveling-wave antenna array
- traveling-wave array
- triangular array
- triangular grid array
- twin-bay array
- twistor array
- two-dimensional array
- ultra extended graphics array
- uncommitted logic array
- unidirectional couplet antenna array
- uniform antenna array
- uniformly spaced array
- universal logic array
- Van Atta array
- very large array
- video graphics array
- VLSI array
- wavefront array
- waveguide array
- waveguide slot antenna array
- waveguide slot arrayThe New English-Russian Dictionary of Radio-electronics > array
-
10 adele
адель adele [adelic] group ≈ группа аделей - adele geometry - adele ring - adele space - adele type - bounded adele - integer adele -
11 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
12 automorphism
матем. автоморфизм ( изоморфизм множества с самим собой) -
13 domain
1) владение, имение2) территория, зона3) физ. домен4) область, сфера5) матем. область определения6) область, домен• -
14 ideal
1) идеал, предел совершенства || идеальный2) матем. идеал3) мысленный, нереальный, воображаемый•- absolutely unramified ideal - completely simple ideal - disjunctive ideal - invertible ideal - strongly primary ideal - strongly ramified ideal - zero ideal -
15 multiplicity
1) матем. вложенность2) кратность4) многообразие7) разнообразие•is counted according to its multiplicity — считается столько раз, какова его кратность
-
16 representation
1) изображение2) отображение; представление•- completely irreducible representation - completely reduced representation - completely reducible representation - discrete representation - finitely related representation - identity representation - locally constant representation - locally faithful representation - strongly rational representation - totally reducible representation -
17 annus
annus, i, m. [acc. to some, as Corssen, Beitr. 16, for am-nus, from 2. an- am-; or acc. to others, directly from 2. anus, a ring, and kindred to the form appearing, in enoautos, di-enos, tri-enos].I.Lit., a circuit, circular course, periodical return: tempus a brumā ad brumam, dum sol redit, vocatur annus;B.quod, ut parvi circuli anuli, sic magni dicebantur circites ani, unde annus,
Varr. L. L. 6, § 8 Müll.; cf.for the same idea: circum tribus actis annis,
Lucr. 5, 883:anno, qui solstitiali circumagitur orbe,
Liv. 1, 19; 6, 1:quae (stellae) volvunt magnos in magnis orbibus annos,
Lucr. 5, 644; so Verg. A. 1, 234:multis solis redeuntibus annis,
Lucr. 1, 311; so Verg. A. 8, 47; cf. also Voss ad Verg. G. 2, 402; and the Heb. = month, from = to renew; hence, a year (consisting among the Rom. orig. of ten months, ending with Dec. and beginning with Mart., but from the time of Numa of twelve):annos sexaginta natus,
Ter. Heaut. 1, 1, 10:principio circum tribus actis impiger annis Floret equus,
Lucr. 5, 881:tempora mutare annorum,
the seasons, id. 2, 170:anni tempus, Varr, R. R. 1, 46: nemo est tam senex, qui se annum non putet posse vivere,
Cic. Sen. 7, 24:centum et septem complevit annos,
id. ib. 5, 13 et saep.:anni fugaces,
Hor. C. 2, 14, 1:anni mobiles,
id. A. P. 157:annus piger,
id. Ep. 1, 1, 21:anni breves,
id. C. 4, 13, 23:per exactos annos,
id. ib. 3, 22, 6:initio anni,
Liv. 2, 52:principio anni,
id. 2, 48:anno ineunte,
Suet. Calig. 42; id. Tib. 54:anno exeunte,
Cic. Div. 1, 25:extremo anno,
Liv. 2, 64:extremo anni,
Tac. A. 6, 27:anno circumacto,
Liv. 6, 1:vertente anno,
Vulg. 2 Reg. 11, 1:annus totus,
Hor. S. 2, 3, 1:annus solidus,
a full year, Liv. 1, 19.— Poet.:pleno anno,
at the close of, Hor. C. 3, 18, 5; Plaut. Stich. 1, 1, 30; id. Men. 2, 1, 9:nondum centum et decem anni sunt, cum lata est lex,
Cic. Off. 2, 21, 75: lex anno post quam lata sit abrogata, id. Cornel. Fragm. ap. Orell. IV. 2, p. 448.—Adverb. phrases.1.Anno.a.A year ago, last year, perusi (for the most part anteclass.;b.not used by Cic.),
Plaut. Am. prol. 91:quattuor minis ego emi istanc anno,
id. Men. 1, 3, 22; id. Truc. 2, 4, 39: utrum anno an horno te abstuleris a viro, Lucil. ap. Non. p. 121, 8; so,ab anno priore,
Vulg. 2 Cor. 8, 10; and:ab anno praeterito,
ib. ib. 9, 2.—A full or whole year, Liv. 3, 39 fin.:c.corpus ejus matronae anno luxerunt,
Aur. Vict. Vir. Ill. 10 fin. (in Livy, instead of it, annum; v. 2. infra).—In each year, yearly:2. 3.uno boum jugo conseri anno quadragena jugera, difficilis tricena justum est,
Plin. 18, 18, 48, § 173.—But in is freq. added when it is related how often a thing happened during the year, Varr. R. R. 2, 11, 8:ter in anno,
Cic. Rosc. Am. 46:semel in anno,
Vulg. Heb. 9, 7 (cf.:semel per annum,
ib. Ex. 30, 10) al. (but without in' ter et quater anno, Hor. C. 1, 31, 14:bis anno,
Plin. 2, 73, 75, § 184).—Ad annum, for the coming year, a year hence:4.faciendum est ad annum,
Cic. de Or. 3, 24, 92:quem ad annum tribunum plebis videbam fore,
id. Att. 5, 2.—In annum.a.For a year: prorogatum in annum im [p. 127] perium est, Liv. 37, 2, 11: si quid Est ( gnaws) animum, differs curandi tempus in annum? Hor. Ep. 1, 2, 39:b.provisae frugis in annum Copia,
id. ib. 1, 18, 109.—In the next year, the next year:5.quod stercoratione faciunt in annum segetes meliores,
Varr. R. R. 2, 2, 12.—Per annos, year by year, yearly:6.arva per annos mutant, et superest ager,
Tac. G. 26; so,per omnes annos,
Vulg. Lev. 16, 34; ib. Luc. 2, 41.—Omnibus annis, all the years, always, Hor. Ep. 1, 7, 21.—II.Transf.A.Poet., a part of a year, a season of the year:B.nunc frondent silvae, nunc formosissimus an-nus,
now the forest is clothed with verdure, now the year is most beautiful, Verg. E. 3, 57; so,pomifer annus,
Hor. C. 3, 23, 8:hibernus annus,
id. Epod. 2, 29: Pisaeumque domus non aestuat annum, i. e. the summer (in which season of the year the Olympic games were celebrated at Pisa), Stat. S. 1, 3, 8.—The produce of the year ( poet. or in post-Aug. prose; cf.C.annona, I.),
Luc. 9, 437:agricolae annum flevere,
id. 3, 452; 3, 70; Stat. Th. 4, 710; Val. Fl. 5, 424:nec arare terram aut exspectare annum,
Tac. G. 14, ubi v. Rup.; cf. Schwarz ad Plin. Pan. 29.—Time of life ( poet.):D.Dum vernat sanguis, dum rugis integer annus,
while your years are free from wrinkles, Prop. 5, 5, 59:vitae longus et annus erit,
the years of life, id. 3, 7, 38.—In polit. life, the age to which one must attain in order to be appointed to an office (cf. annalis, II.):E.quod hoc honore me adfecistis primā petitione, quod anno meo,
Cic. Agr. 2, 2:subito reliquit annum suum seseque in annum proximum transtulit,
id. Mil. 9, 24:qui anno suo petierint,
id. ib. 9, 24; id. Att. 1, 1; id. Fam. 10, 25.—In astronomy: annus magnus or mundanus, the period of time in which the constellations return to the same place; acc. to Macr. Somn. Scip. 2, 11, 15,000 years; v. Cic. N. D. 2, 20; Tac. Or. 16; and Madv. ad Cic. Fin. 2, 31, 102. -
18 сокращенное умножение
1. abridged multiplication2. short multiplicationРусско-английский большой базовый словарь > сокращенное умножение
См. также в других словарях:
Ring (mathematics) — This article is about algebraic structures. For geometric rings, see Annulus (mathematics). For the set theory concept, see Ring of sets. Polynomials, represented here by curves, form a ring under addition and multiplication. In mathematics, a… … Wikipedia
Integer — This article is about the mathematical concept. For integers in computer science, see Integer (computer science). Symbol often used to denote the set of integers The integers (from the Latin integer, literally untouched , hence whole : the word… … Wikipedia
Ring of integers — In mathematics, the ring of integers is the set of integers making an algebraic structure Z with the operations of integer addition, negation, and multiplication. It is a commutative ring, and is the prototypical such by virtue of satisfying only … Wikipedia
Integer-valued polynomial — In mathematics, an integer valued polynomial P(t) is a polynomial taking an integer value P(n) for every integer n . Certainly every polynomial with integer coefficients is integer valued. There are simple examples to show that the converse is… … Wikipedia
Integer lattice — In mathematics, the n dimensional integer lattice (or cubic lattice), denoted Zn, is the lattice in the Euclidean space Rn whose lattice points are n tuples of integers. The two dimensional integer lattice is also called the square lattice, or… … Wikipedia
Glossary of ring theory — Ring theory is the branch of mathematics in which rings are studied: that is, structures supporting both an addition and a multiplication operation. This is a glossary of some terms of the subject. Contents 1 Definition of a ring 2 Types of… … Wikipedia
Noetherian ring — In mathematics, more specifically in the area of modern algebra known as ring theory, a Noetherian ring, named after Emmy Noether, is a ring in which every non empty set of ideals has a maximal element. Equivalently, a ring is Noetherian if it… … Wikipedia
Algebraic integer — This article deals with the ring of complex numbers integral over Z. For the general notion of algebraic integer, see Integrality .In number theory, an algebraic integer is a complex number which is a root of some monic polynomial (leading… … Wikipedia
Eisenstein integer — In mathematics, Eisenstein integers, named after Ferdinand Eisenstein, are complex numbers of the form :z = a + bomega ,!where a and b are integers and:omega = frac{1}{2}( 1 + isqrt 3) = e^{2pi i/3}is a complex cube root of unity. The Eisenstein… … Wikipedia
Gaussian integer — In number theory, a Gaussian integer is a complex number whose real and imaginary part are both integers. The Gaussian integers, with ordinary addition and multiplication of complex numbers, form an integral domain, usually written as Z[i]. The… … Wikipedia
Kummer ring — In abstract algebra, a Kummer ring mathbb{Z} [zeta] is a subring of the ring of complex numbers, such that each of its elements has the form: n 0 + n 1 zeta + n 2 zeta^2 + ... + n {m 1} zeta^{m 1} where zeta; is an m th root of unity, i.e.: zeta … Wikipedia
